Η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης (NOC) ανακοίνωσε την έναρξη γύρου προσφορών για το 2025, με σκοπό την προσέλκυση διεθνών εταιρειών ενέργειας για την εξερεύνηση και ανάπτυξη 22 χερσαίων και θαλάσσιων οικοπέδων, που καλύπτουν έκταση 235.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων και περιέχουν εκτιμώμενα αποθέματα 1,6 δισεκατομμυρίων βαρελιών ισοδύναμων πετρελαίου. Ο γύρος αυτός επικεντρώνεται στα λεγόμενα Μουρζούκ και Γκαδάμες, καθώς και σε υπεράκτιες περιοχές στην Κυρηναϊκή, με στόχο την ενίσχυση της πετρελαιακής παραγωγής της Λιβύης, η οποία σήμερα ανέρχεται σε 1,4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, με φιλοδοξίες να φτάσει τα 2-3 εκατομμύρια βαρέλια τα επόμενα χρόνια.
Ωστόσο, ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του γύρου αυτού, όπως αναφέρεται και σε άρθρο του MEES (Middle East Economic Survey), είναι ότι τα νέα λιβυκά οικόπεδα που περιλαμβάνονται λαμβάνουν υπόψη τα όρια της δυνητικής ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), σε σχέση με την λιβυκή, τηρώντας της αρχή της μέσης γραμμής στην χάραξη της.
Η αναφορά στα λιβυκά οικόπεδα εστιάζεται στα νο 014, 015 και 010, σύμφωνα με τον χάρτη δημοπράτησης (κάτω), τα οποία “σέβονται” τα δικαιώματα των νησιωτικών ακτογραμμών της Κρήτης και της Γαύδου.
Ο κλάδος του πετρελαίου στη Λιβύη έχει αντιμετωπίσει σημαντικές διαταραχές από την εξέγερση του 2011, η οποία ανέτρεψε το καθεστώς του Μουαμάρ Καντάφι, με την παραγωγή να πέφτει από τα 1,6 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα σε μόλις 200.000, λόγω της πολιτικής αστάθειας, των ένοπλων συγκρούσεων και της αποχώρησης πολλών διεθνών εταιρειών από τη χώρα. Οι πρόσφατες προσπάθειες σταθεροποίησης, συμπεριλαμβανομένης της συμφωνίας εκεχειρίας του 2020 που μεσολάβησε ο ΟΗΕ, έχουν ενθαρρύνει την NOC να προχωρήσει σε μαζική διάθεση οικοπέδων προς εκμετάλλευση και έρευνα, στέλνοντας ένα σήμα εμπιστοσύνης στους επενδυτές, παρά τις συνεχιζόμενες πολιτικές προκλήσεις μεταξύ των δύο τοπικών αντίπαλων κυβερνήσεων, μια στην Τρίπολη και μια στην ανατολική Λιβύη.
Διεθνείς εταιρείες όπως η Eni, η OMV, η BP και η Repsol έχουν επαναλάβει τις δραστηριότητές τους στη Λιβύη από το 2022, υπογράφοντας συμφωνίες αξίας δισεκατομμυρίων, με κύριο κίνητρο τα τεράστια αποθέματα της χώρας, που εκτιμώνται σε 48 δισεκατομμύρια βαρέλια, τα μεγαλύτερα στην Αφρική, όπως αναφέρεται και στο άρθρο του MEES.
Η χάραξη πάντως των οικοπέδων με έμμεση αναγνώριση ελληνικών “ορίων” έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο του 2019, το οποίο αγνοεί τα ελληνικά νησιωτικά δικαιώματα, αποδίδοντας στη Λιβύη έκταση νοτίως της Κρήτης, οπότε παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, όπως αποτυπώνεται στη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).
κάπως έτσι: pic.twitter.com/bqqEnhzEKb
— bolzano (@bolzano_gr) March 16, 2025
Ωστόσο, πιθανή αναφορά σε οικόπεδα που δεν θα λαμβάνουν υπόψη την ελληνική ΑΟΖ εγείρει ερωτήματα σχετικά με την νομική βιωσιμότητα των προσφορών, δεδομένου ότι η Ελλάδα δεν έχει αναγνωρίσει τις θαλάσσιες ζώνες που προκύπτουν από το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, θεωρώντας τις αντίθετες με το διεθνές δίκαιο. Η Λιβύη, στην πράξη, αγνοεί παντελώς το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, επιλέγοντας να χαράξει τα οικόπεδα της με τρόπο που σέβεται τη μέση γραμμή και τα δικαιώματα των ελληνικών νησιών, αποτελώντας μια ξεκάθαρη ήττα της τουρκικής ερμηνείας για μηδενικά νησιωτικά δικαιώματα και μια επιβεβαίωση του διεθνούς δικαίου, όπως το ερμηνεύει και διεκδικεί η Ελλάδα.
κάπως έτσι: pic.twitter.com/bqqEnhzEKb
— bolzano (@bolzano_gr) March 16, 2025
Κανένα από τα νέα οικόπεδα των Λίβυων δεν παραβιάζει τη μέση γραμμή, σεβόμενο πλήρως τα δικαιώματα των ελληνικών νησιών, όπως η Κρήτη και η Γαύδος, και αγνοώντας πλήρως το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, κάτι που ερμηνεύεται ως μια ξεκάθαρη ήττα της τουρκικής ερμηνείας για μηδενικά νησιωτικά δικαιώματα και μια επιβεβαίωση του διεθνούς δικαίου, όπως το ερμηνεύει και διεκδικεί η Ελλάδα, προσθέτοντας μια σημαντική διπλωματική διάσταση στην εξέλιξη αυτή.
Η επιτυχία του γύρου προσφορών του 2025 θα εξαρτηθεί από την ικανότητα της Λιβύης να διασφαλίσει ένα σταθερό πολιτικό και νομικό περιβάλλον για τους επενδυτές, καθώς η χώρα συνεχίζει να αντιμετωπίζει προκλήσεις από την διχασμένη της πολιτική σκηνή. Παρά τη συμφωνία εκεχειρίας του 2020, οι σχέσεις μεταξύ της κυβέρνησης της Τρίπολης, που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ, και της ανατολικής κυβέρνησης, που εδρεύει στην Τουμπρούκ, παραμένουν τεταμένες, με κάποιες ένοπλες ομάδες να συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται.
Περί προκήρυξης οικοπέδων από Λιβύη 2025
Εν αναμονή δημοσίευσης των συντεταγμένων, με μια πρώτη εξέταση των εικόνων (εικ.1) και με όση ακρίβεια επιτρέπει η επικόλληση (gif) πάνω σε χάρτη φαίνεται ότι η Λιβύη:
• επιλέγει να χαράξει τα οικόπεδα περιορίζοντας τα όρια τους εντός… pic.twitter.com/aO84gxhjHf
— Moderatus (@dvn_pro) March 16, 2025
Επιπλέον, η αναφορά στην ελληνική ΑΟΖ ικανοποιεί την Ελλάδα που έχει ήδη εκφράσει την έντονη αντίθεσή της στις τουρκο-λιβυκές συμφωνίες, θεωρώντας ότι παραβιάζουν τα κυριαρχικά της δικαιώματα, αν και η κίνηση της Λιβύης να αγνοήσει το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο και να σεβαστεί τη μέση γραμμή, μπορεί να ανοίξει το δρόμο για ελληνο-λυβικό διάλογο, παρά τις υπάρχουσες εντάσεις. Οι επενδυτές που ενδιαφέρονται για τα οικόπεδα 014, 015 και 010, τα οποία φαίνεται να επηρεάζονται από τη μελλοντική ελληνική ΑΟΖ, θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους αυτούς τους κινδύνους, καθώς οποιαδήποτε εξερεύνηση ή εκμετάλλευση μπορεί να αντιμετωπίσει νομικές ενστάσεις, διεθνείς αντιδράσεις και πιθανές κυρώσεις από την Ελλάδα και άλλους εταίρους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Φαίνεται πως ο γύρος προσφορών του 2025 δεν είναι μόνο μια οικονομική πρωτοβουλία, αλλά και μια γεωπολιτική δήλωση για τη Λιβύη, η οποία επιδιώκει να ενισχύσει τη θέση της ως βασικού παίκτη στη Μεσόγειο, παρά τις περιφερειακές εντάσεις. Η συνεργασία με διεθνείς εταιρείες και η αύξηση της παραγωγής πετρελαίου θα μπορούσαν να προσελκύσουν περισσότερες ξένες επενδύσεις, ενισχύοντας την πολιτική σταθερότητα και την ασφάλεια στην περιοχή, ενώ ταυτόχρονα θα διαδραμάτιζαν καθοριστικό ρόλο στη διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας για την Ευρώπη, εν μέσω των ταραχών στην παγκόσμια ενεργειακή αγορά.
Αν τα οικόπεδα δεν λάμβαναν υπόψη την ελληνική ΑΟΖ, η οποία αναμένεται να ανακυρηχθεί πλήρως, η Ελλάδα έχει ήδη προειδοποιήσει για νομικές ενέργειες και διεθνείς διαμαρτυρίες. Αν τα λιβυκά σχέδια παραβιάσουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στη Μεσόγειο, τότε η Ελλάδα θα μπλόκαρε τις λυβικές κινήσεις. Πλέον οι Λίβυοι έχουν αλλάξει κατεύθυνση, και οι διαγωνισμοί και οι χάρτες που δημοσίευσαν, υπογραμμίζουν ότι η Λιβύη, με την τρέχουσα χάραξη των οικοπέδων της, επιβεβαιώνει το διεθνές δίκαιο και σέβεται τα ελληνικά δικαιώματα, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο για περαιτέρω διπλωματικό διάλογο, παρά τις υπάρχουσες εντάσεις.
Οι πληροφορίες για το άρθρο προήλθαν κατά κύριο λόγο από τις αναρτήσεις των χρηστών του Χ, @bolzano_gr, @chameleonGR και @dvn_pro.
Πηγή Άρθου
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ
Ορισμένα αναρτώμενα από το διαδίκτυο κείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής), θεωρούμε ότι είναι δημόσια. Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, παρακαλούμε ενημερώστε μας για να τα αφαιρέσουμε. Επίσης σημειώνεται ότι οι απόψεις του ιστολόγιου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου. Για τα άρθρα που δημοσιεύονται εδώ, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο το ιστολόγιο.
